De verborgen geschiedenis achter de Popeye cannabis mythe – van jazz-slang tot stripverhaal en de kracht van het groene blad.
Iedereen kent Popeye: de gespierde zeeman met het stoere accent, de eeuwige pijp in zijn mond en het blik spinazie dat hem onoverwinnelijke krachten geeft. Maar achter dat simpele groenteblikje schuilt misschien een veel interessanter verhaal dan de meeste mensen denken. Want toen Popeye in 1929 werd bedacht door striptekenaar Elzie Segar, betekende het woord spinach in de Amerikaanse volksmond soms iets héél anders: cannabis.
Van bijfiguur tot superster
Popeye verscheen voor het eerst in de strip Thimble Theatre, die al sinds 1919 liep. Oorspronkelijk draaide de reeks om Olive Oyl en haar familie, maar toen Popeye in 1929 zijn opwachting maakte, stal hij vrijwel meteen de show. Zijn ruwe zeemansuitspraak, gevoel voor rechtvaardigheid en bovenmenselijke kracht maakten hem razend populair.
Pas een paar jaar later, rond 1931, begon Popeye regelmatig “spinazie” te eten om sterk te worden. In de eerste strips kwam zijn kracht nog vanzelf — hij had die van nature. De spinazie werd pas later een komisch hulpmiddel: een manier om in één klap van underdog naar held te gaan. Toen de eerste animatiefilms verschenen (vanaf 1933), werd dat idee verder versterkt: het blik spinazie werd Popeye’s handelsmerk en symbool van snelle kracht.
Spinazie als slang voor cannabis
Ondertussen gebeurde er iets anders in de Amerikaanse cultuur. In de jazzclubs van Kansas City, New Orleans en Chicago — waar de lucht dik was van rook en muziek — gebruikten muzikanten het woord spinach als slang voor marihuana. Een bekend voorbeeld is het nummer “The Spinach Song (I Didn’t Like It the First Time)” van Julia Lee and Her Boyfriends, die ook een hit hadden met “Lotus Blossom (Sweet Marijuana)”. Hun teksten zaten vol speelse verwijzingen naar het “groene kruid”. En dat was precies de periode waarin Popeye zijn debuut maakte.
De mythe van de magische kracht
In de jaren dertig, tijdens de Grote Depressie, was de behoefte aan hoopvolle helden groot. Popeye werd een volksheld die liet zien dat zelfs een gewone zeeman superkrachten kon krijgen — dankzij iets groens uit een blikje.
Diezelfde periode stond ook in het teken van de opkomst van de anti-cannabislobby in de VS. Figuren als Harry Anslinger, directeur van het Federal Bureau of Narcotics, voerden een agressieve campagne tegen marihuana, vol racistische propaganda en bizarre claims. Cannabis zou mensen “immuun voor kogels” maken en “bovennatuurlijke krachten” geven — precies wat Popeye’s spinazie deed.
Dat voedde het idee dat Segar misschien bewust speelde met symboliek die het publiek herkende. Als zeeman was Popeye bovendien vertrouwd met exotische planten en kruiden: Amerikaanse matrozen waren volgens historici zelfs de eersten die cannabis in de VS rookten.
Feit of fantasie?
Toch blijft de link tussen Popeye en cannabis omstreden. Er is geen hard bewijs dat Segar bewust een verwijzing naar marihuana maakte. Striphistoricus Andrés Pérez benadrukt dat veel van die theorieën pas later ontstonden en niet terug te vinden zijn in Segars originele werk. Er is zelfs een strip uit 1931 waarin Popeye gewone sigarettenrokers noemt — wat erop wijst dat Segar niet per se doelde op iets anders.
Een groene erfenis
Of Popeye nu écht zijn krachten haalde uit spinazie of uit iets sterkers, één ding is zeker: hij gaf een hele generatie het gevoel dat “groen eten” loont. In de jaren ’30 steeg de Amerikaanse consumptie van spinazie aanzienlijk — en Popeye’s populariteit speelde daar onmiskenbaar een rol in.
En misschien, heel misschien, speelde Elzie Segar wel een subtiel spelletje met dubbele betekenissen — een knipoog naar de jazzcultuur van zijn tijd. Wie weet zat er in dat blikje van Popeye niet alleen ijzer, maar ook een beetje rebellie.
Benieuwd naar de geschiedenis en veelzijdigheid van hennep door de eeuwen heen? Lees verder over de geschiedenis van hennep en ontdek hoe deze plant van oudsher een belangrijke rol speelde in de samenleving.